بررسی تأثیر هوش‌های رقابتی و تجاری بر تجاری‌سازی ایده‌ها با تأکید بر مزیت رقابتی در دانشگاه‌های نسل سوم به‌منظور ارائه مدل

این پژوهش با هدف ارائه مدل جهت تبیین تأثیر هوش‌های رقابتی و تجاری بر تجاری‌سازی ایده‌ها با تأکید بر مزیت رقابتی در دانشگاه‌های نسل سوم انجام ‌شده است. پژوهش حاضر باهدف کاربردی و با رویکرد ترکیبی (آمیخته) با طرح اکتشافی انجام شد.جامعه آماری در بخش کیفی اعضای هیئت‌علمی دانشگاه بودند که با روش نمونه‌گیری هدفمند و با توجه به قانون اشباع 18 نفر انتخاب شدند. جامعه آماری در بخش کمی اعضای هیئت‌علمی رسمی و مدرسین مدعو(غیررسمی) دانشگاه در شهر مشهد شامل 2572 نفر بودند که با استفاده از فرمول کوکران و روش نمونه‌گیری طبقه‌ای تعداد 335 نفر از آن‌ها به‌عنوان حجم نمونه در نظر گرفته شدند.ابزار گردآوری داده‌ها در بخش کیفی مصاحبه‌های نیمه ساختاریافته بود که برای حصول اطمینان از روایی بخش کیفی و به‌منظور اطمینان خاطر از دقیق بودن یافته‌ها از دیدگاه پژوهشگر، از نظرات اساتید و خبرگان آشنا با این حوزه و متخصصان دانشگاهی علی‌الخصوص در حوزه کارآفرینی استفاده شد. در بخش کمی نیز به‌منظور گرداوری داده‌ها از 4 پرسشنامه استفاده شد.برای محاسبه روایی پرسشنامه‌ها از روایی محتوا و سازه استفاده شد. روایی محتوایی پرسشنامه‌ها توسط خبرگان دانشگاه مورد تائید قرار گرفت. برای بررسی روایی سازه، از دو معیار روایی همگرا و واگرا استفاده شد. نتایج به‌دست‌آمده از بارهای عاملی گویه‌های هر عامل نشان داد، کلیه گویه­ها دارای بار عاملی بیش از 4/0 و میانگین واریانس استخراج‌شده، بالای 5/4 بودند، شرط AVE> 5/0 برای همه متغیرها برقرار است لذا روایی همگرا این متغیرها تائید شد. علاوه بر این، مقادیر جذر میانگین واریانس استخراج‌شده بیشترین مقدار را نشان می‌داد که بیانگر وجود روایی واگرا در بین متغیرهای پژوهش بود. پایایی و پایایی ترکیبی پرسشنامه ها بزرگ‌تر از 5/0 را نشان داد. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌های بخش کیفی از تحلیل محتوا برای همه متغیرها با مقادیر بالای 7/0 استفاده شد، جهت تجزیه‌وتحلیل داده‌ها در بخش آمار توصیفی از جداول فراوانی و درصد فراوانی، میانگین و انحراف استاندارد و در بخش آمار استنباطی، از آزمون کولموگروف-اسمیرنوف، آزمون‌های t تک نمونه‌ای و مستقل، تحلیل عاملی اکتشافی و آزمون معادلات ساختاری استفاده شد و با استفاده از نرم‌افزار SPSS و Smart Pls تحلیل شد. نتایج نشان داد که: همه ابعاد و مؤلفه‌های متغیرها دارای بار عاملی بالای 5/0 هستند. همچنین نتایج حاصل از تحلیل عامل تأییدی نشان داد که هوش رقابتی با ضریب تأثیر 897/0، هوش تجاری با ضریب تأثیر 649/0 بر دانشگاه کارآفرین تأثیر مثبت و معناداری دارند ولی مزیت رقابتی با ضریب تأثیر 196/0 تأثیری ندارد مدل ارائه‌شده با برآورد برازش کلی GOF دارای برازش مناسب است و مؤلفه‌های حاصل در این پژوهش برای هوش رقابتی در بعد زمینه(آگاهی و دانش و اطلاعات داخلی ،زیرساخت و فناوری) و در بعد فرایند(جمع‌آوری، نگهداری و توسعه اطلاعات،برنامه‌ریزی و تمرکز)و برای هوش تجاری مؤلفه‌های قابلیت‌های تحلیلی ،کیفیت محتوای اطلاعات،استفاده از اطلاعات در فرآیند تصمیم‌گیری،فرهنگ تصمیم‌گیری تحلیلی و مؤلفه‌های شایستگی‌های منحصربه‌فرد و قابلیت حفظ و نگهداری در متغیر مزیت رقابتی تائید گردید.در متغیر دانشگاه کارآفرین 7 مؤلفه حاکمیت و اداره دانشگاه،ساختار و طرح سازمانی، قدرت نفوذ، مدیریت ذینفعان و ارزش‌های جامعه، مرکز رشد و تجاری‌سازی، بین‌المللی سازی ، حمایت و آموزش کارآفرینانه سرمایه‌گذاری تائید گردید.